- انتشار : سه شنبه 29 خرداد 1403
- نویسنده : گلاتور
- 263
عوامل متعددی بر روی سلامت گیاهان آپارتمانی تاثیر دارد و چنانچه تمام عوامل موثر برای رشد آنها فراهم باشد گیاه به خوبی رشد نموده و سرحال و سلامت خواهد بود. اما اگر تحت تاثیر یکی از عوامل بیماری زا مانند ویروس ها قرار بگیرد ممکن است که آسیب ببیند و یا اگر درمان نشود گیاه را از بین می برد. ویروس ها یکی از عوامل تهدید کننده سلامت گیاهان هستند که می توانند سبب برگ ریزی و یا از بین رفتن آنها شوند. به طور کلی می توان گفت که بیماری های ویروسی گیاهان در کنار سایر بیماری ها به دلیل باکتری و یا قارچ ها از رایج ترین عوامل موثر در از بین گیاهان هستند. البته شرایط محیطی نامساعد نیز در به وجود آمدن آنان بی تأثیر نیست، مانند دما، رطوبت بالا، ph خاک، عدم تهویه مناسب کمبود بعضی از مواد مغذی خاک همگی در بروز بیماری ها دخالت دارند.
به این نکته توجه داشته باشید که چنانچه گیاه شما در اثر عوامل زنده بیماری زا مانند: انگل ها، ویروس، قارچ، باکتری و غیره بیمار شود، آن بیماری مسری است و باید گیاه را از سایر گیاهان خود جدا نمایید تا مبادا این بیماری به آنها منتقل شود اما اگر بیماری در اثر عوامل غیر زنده و محیطی به وجود بیاید بیماری مسری نیست. تاثیر بیماری ها در تمام اندام های گیاهان به وضوح قابل مشاهده است به عنوان مثال ریشه دچار پوسیدگی می شود، ساقه بد شکل و متورم می گردد برگ ها دچار ریزش و تغییر رنگ می شوند؛ لذا با آشنایی نسبت به نشانه های بیماری ها در گل و گیاهان می توانید سریعا آنها را شناسایی کنید و از مرگ گیاه خود جلوگیری کنید. گیاهانی که گل های آنها هدف است بیماری باعث ریزش گل ها و یا اینکه کلاً به گلدهی نمی رسند.
ویروس های گیاهی بسیار به ویروس های جانوری و باکتری ها شباهت دارند. آلوده شدن گیاهان به ویروس معمولاً به واسطه ساییده شدن سطح برگ به مایع آلوده است که سریعاً وارد برگ شده و علائم را درون برگ نشان می دهد، روی سطح برگ معمولاً لکه های سبز کمرنگ و پررنگ مشاهده می گردد که حالت موزاییکی دارند. در گیاهان گلدار، وجود ویروس گل ها را تحت تاثیر قرار می دهد مثلاً در گل لاله و شب بو گلبرگ ها سفید می شوند. در حال حاضر ۱۳ خانواده از ویروس های گیاهی وجود دارند که دارای جنس های متفاوتی هستند.
گیاهان تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند: زمان، محیط و نوع ویروس علائم متفاوت از خود نشان می دهند و قاعدتاً هر چقدر زمان بیشتری از آلوده شدن آنها بگذرد علائم نیز شدیدتر هستند و نکروز را می توان به عنوان شدیدترین حالت آلوده شدن گیاه معرفی کرد. در این صورت زخم های موضعی ایجاد می شود، همچنین ممکن است که برخی از اندام های گیاه به طور کلی از بین بروند و در موارد شدیدتر شاهد مرگ گیاه آپارتمانی خود باشید. از طرفی در صورت ابتلا به بیماری ویروسی گیاه، برگ ها کاملاً تغییر شکل می دهند و در گیاهان گلدار و دانه دار نیز گل و دانه تحت تاثیر قرار می گیرد و حتی ممکن است که گیاه رشد غیر عادی به خود بگیرد؛ یکی از علائم مهم این نوع بیماری گیاهان تغییر رنگ رگبرگ ها در آنهاست و کمرنگ شدن رگبرگ ها در جوان ترین برگ ها می شود.
• بقایای گیاهان: بسیاری از عوامل بیماری زا برای مدت های طولانی می توانند در بقایای مرده گیاهان زندگی و رشد پیدا کنند، لذا بقایای آلوده را باید سریعاً از بین ببرید.
• بعضی از گیاهان و اندام های آنان: زمانی که گیاهی از طریق ویروس به بیماری آلوده می شود، شما باید سریعاً اندام های آلوده را جدا و آنها را از سایر گیاهان دور کنید. همچنین بعضی از علف های هرز خود به عنوان منبع بیماری ها شناخته می شوند که بیماری ها روی آنها به خوبی رشد می کنند.
• خاک: بسیاری از عوامل بیماری زا از جمله ویروس ها، درون خاک های آلوده به خوبی رشد می کنند، لذا هنگام تهیه خاک آن را کاملاً ضدعفونی کنید و یا اینکه برای تعویض گلدان از گلدان های ضدعفونی شده استفاده کنید.
• تکثیر: اگر می خواهید از روش های متنوع تکثیر برای ازدیاد گیاه خود استفاده کنید توجه داشته باشید که حتماً از بذرو قلمه ضدعفونی شده استفاده کنید.
• هوا و آب: بعضی از عوامل بیماری زا مانند قارچ و غیره به خوبی از طریق هوا منتشر می شوند و همچنین آب نیز به راحتی می تواند سبب بروز بیماری های ویروسی گیاهی شود؛ ولی اگر آبیاری تنظیم شود و گلدان زهکش داشته باشد انتقال و بروز بیماری کم می شود.
✓ بیماری گیاهی ویروس موزاییک:
این نوع ویروس می تواند گیاه پتوس یا مونسترا و گونه مانسترا ابلیکوا را تحت تاثیر قرار دهد و به آنها حمله کند که در نتیجه برگ ها زرد شده و ضایعه روی آنها مشاهده می شود. ممکن است شما این علائم را با نشانه های مربوط به کمبود مواد مغذی و یا قرار گرفتن بیش از حد در نور آفتاب اشتباه بگیرید. استفاده از قیچی های هرسی که ضدعفونی نشده اند و یا خاک های گلدان های قدیمی خود نیز عامل انتشار این نوع ویروس ها هستند.
✓ ویروس پژمردگی گیاه یا نکروز خاردار:
میزبان این ویروس گیاهانی مانند: لب دیسی خزنده، گل آستر یا ستاره ای، گل استکانی، دلفینیوم یا زبان در قفا، میخک، گل انگشتانه، سرخارگل، رعنا زیبا، گوآر، هویا یا پیچ شمعی، هوسا یا سوسن پلانتین، لوبیا باغی، لیسیماشیا، گل ترنج، گل مغربی، پنستمون، فلوکس یا گل آتشی، پلاتی کدون، پامچال، مریم گلی و سیزاب هستند که این گیاهان می توانند در صورت ابتلا علائمی از خود نشان ندهند و حتی در ریشه آلوده زمستان گذرانی کنند.
گیاه آلوده به ویروس را از سایر گیاهان جدا نموده و آن را در یک فضای مجزا قرار دهید، با قیچی اندام های آلوده را جدا کنید و وسایلی که برای این کار استفاده کرده اید را حتماً زود عفونی نمایید تا ویروس های روی آن ها به طور کامل از بین بروند و انتشار پیدا نکنند.
توصیه می شود که گیاه بیمار را با فشار آب گرم بشویید، زیرا این کار باعث می شود که برگ ها به خوبی تمیز شوند و میزان فتوسنتز بالا برود که در نتیجه آن گیاه سرحال تر می شود. همیشه توجه داشته باشید که پیشگیری از انتشار بیماری های ویروسی بسیار راحت تر از درمان آنهاست، لذا موارد گفته شده را کاملاً رعایت نمایید و همچنین برای تقویت گیاهان از کودهای نیتروژن دار استفاده کنید که میزان فتوسنتز آنها بالا برود.