گیاهان معطر گیاهانی هستند که در برگ ها، ساقه و یا گل های خود عطری خاص دارند و این عطر هنگامی که به مشام انسان بخورد سریعا با گیرنده های حس بویایی ترکیب شده و دارای مزایایی از جمله کاهش استرس و احساس آرامش، کنترل نمودن فشار خون، متعادل کردن هورمون ها، بهبود خلق و خو و غیره می باشد. به طور کلی گیاهان معطر علاوه بر بوی خود همواره از خاصیت های دارویی بی نظیری برخوردار می باشند که بوییدن و استفاده از آنها می تواند سایر مشکلات و بیماری ها را از بدن دور سازد.
گیاهان معطر در صنایع مختلفی از جمله عطر سازی، داروسازی، صنایع غذایی، تولید مواد شوینده، تهیه ادویه و اسانس های مخصوص آشپزی کاربرد دارند. در سال های اخیر بسیاری از گیاهان معطر و دارویی را در منازل برای استفاده شخصی نگهداری می کنند، بنابراین باید از مزایای هر گیاه و با شرایط نگهداری آنها آشنا شوید. رایج ترین گیاهان معطر و دارویی برای استفاده در منازل عبارتند از:
آویشن گیاهی بسیار معطر است که بیش از ۲۵۰ گونه دارد. این گیاه معطر از خواص دارویی شگفت انگیزی از جمله: آنتی باکتریال، درمان عفونت های بدن، جلوگیری از بروز هرگونه التهاب و بیماری های مزمن، ضد صرع و تشنج، کاهش آلرژی های بدن، تسکین دردهای روماتیسمی، مفصلی و عضلانی، کنترل فشار خون، بهبود مشکلات گوارشی، درمان سیاه سرفه و آسم، درمان گلو درد، حفظ سلامت پوست و مو، تقویت سیستم ایمنی بدن و حفظ سلامت قلب برخوردار می باشد. گیاه دارویی آویشن در محیط های معتدل و پر نور به خوبی رشد می کند.
اسطوخودوس یا همان لاوندر گیاهی با خاصیت داروییست که دارای ۴۷ گونه مختلف می باشد، این گیاه علاوه بر زیبایی خاص خود، دارای عطری بی نظیر و خواص دارویی از جمله: درمان مشکلات گوارشی، بهبود زخم و سوختگی ها، کاهش فشار خون، کاهش درد و استرس می باشد. گیاه معطر لاوندر در محیط های گرم، خشک و تقریبا پر نور به خوبی رشد می کند و به عنوان یکی از گیاهان مناسب اتاق خواب شناخته می شود.
نعناع فلفلی گیاهی با برگ های دندانه دار و بیضی شکل است که از بویی تند برخوردار می باشد. اسانس این گیاه در بسیاری از طعم دهنده های آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرد به علاوه خود آن نیز از خواص دارویی بسیاری برخوردار می باشد، از جمله: درمان سوء هاضمه و رفلاکس معده، درمان التهابات پوستی، درمان سردرد و میگرن، درمان سرماخوردگی و آنفولانزا، کاهش حالت تهوع و استفراغ، بهبود زخم ها، ضد نفخ و ضد باکتری. گیاه دارویی نعنا فلفلی جزء آن دسته از گیاهانی است که با هرگونه شرایط آب و هوایی می تواند خود را وفق دهد و رشد خوبی داشته باشد، به شرط آنکه نور کافی دریافت کند.
بادرنجبویه که بادرنگ بویه نیز گفته می شود، گیاهی با ارتفاع ۱۵ الی ۹۰ سانتی متر است که برگ های آن مشابه نعناع می باشد. این گیاه معطر دارای گل هایی کوچک به رنگ بنفش بوده و برگ های آن نیز رایحه ای مشابه لیمو دارند. بادرنجبویه دارای خواص دارویی بسیاری از جمله: تقویت معده، ضد تشنج، عرق آور، خواب آور، افزایش هوش، برطرف سازی ضعف عضلات، متعادل کردن فشار خون، تقویت قلب، مغز و اعصاب می باشد که برای رشد خود به مکانی گرم با نور کافی نیازمند است.
گیاه معطر و دارویی رزماری گیاهی گلدار با برگ های سوزنی شکل و بسیار معطر است که گل های آن به رنگ سفید، صورتی، بنفش و آبی می باشند. از خاصیت های دارویی این گیاه معطر می توان به ضد التهاب، ضد انقباض عضلات بدن و ضد درد بودن اشاره نمود که برای درمان دردهای ناشی از قاعدگی، درد کمر و گردن، درد عصب سیاتیک، درد مفصل ها و نقرس موثر است. شایان ذکر است که گیاه معطر رزماری در محل های گرم و خشک به خوبی رشد می کند و همواره به نور زیاد خورشید نیازمند است.
ریحان یک نوع گیاه علفی و خوراکی است که برگ های آن دندانه دار، بیضی شکل و بسیار معطر می باشند. این گیاه معطر در دو نوع سبز و بنفش وجود دارد که در هوای گرم و مرطوب به خوبی رشد می کند و همواره برای رشد سریع خود به آب زیادی احتیاج دارد. از خاصیت های دارویی گیاه ریحان می توان به کاهش تب، ضد سرفه و التهاب، تسکین درد قاعدگی، ضد باکتری، درمان آنفولانزا و سرماخوردگی، تصفیه خون، تسکین سردرد و دندان درد اشاره نمود.
بابونه گیاهی کوچک با ارتفاع ۳۰ الی ۶۰ سانتی متری است که دارای گل های کوچک سفید رنگ بوده و همانند سایر گیاه های گفته شده عطر تندی دارد. این گیاه مقاوم در برابر سرما، گرما، خشکی و کم آبیست که هم در سایه و هم در مکان های پر نور رشد می کند، البته باید بدانید که بابونه در لیست گیاهان حساسیت زا نیز قرار دارد. از خواص دارویی اعجاب انگیز گیاه معطر بابونه می توان به کنترل قند خون، ضد سرطان، حفظ سلامت قلب، کاهش درد قاعدگی، درمان استرس و سرماخوردگی اشاره نمود.
پونه گیاهی از خانواده نعناع هاست که دارای عطر و بویی همچون نعناع می باشد. اسانس این گیاه در صنعت عطر سازی مورد استفاده قرار می گیرد و خود آن نیز دارای خواص دارویی اعجاب انگیزی از جمله: درمان اسهال، رفع استرس، درمان دل درد و معده درد، جلوگیری از بروز حالت تهوع و استفراغ، درمان بیماری های عفونی بدن و واریس، تقویت نمودن دستگاه عصبی، درمان گلودرد و سیاه سرفه می باشد. گیاه معطر و دارویی پونه در مناطق مرطوب و پر نور به خوبی می روید و گیاهی رطوبت پسند است.
این گیاه دارویی دارای برگ های بسیار معطری است که بوی آنها تند بوده و به بوی آویشن، پونه و گاهی نعناع شباهت دارد، به علاوه گل های صورتی و سفید رنگ آن نیز جنبه زینتی دارند. گیاه معطر کاکوتی در مکان های پر نور به خوبی رشد می کند و از خواص دارویی آن می توان به آنتی باکتریال بودن، تقویت کردن معده و ضد نفخ، ضد آلرژی و سرفه، رقیق نمودن خون، حفظ سلامت قلب و دستگاه گوارش اشاره نمود.
مرزه گیاهی با ساقه های بلند است که سرشار از ویتامین B کمپلکس، نیاسین، ویتامین A، تیامین و ویتامین C می باشد. این گیاه از خانواده نعناع و آویشن است که برگ های آن مشابه نعناع بوده و بسیار معطر می باشند. مرزه نیز همانند سایر گیاهان گفته شده از خواص دارویی اعجاب انگیزی از جمله حفظ سلامت قلب، ضد سرطان، متعادل نمودن هورمون ها، هضم آسان غذا، حفظ سلامت پوست و مو، تسکین دردهای قاعدگی، کاهش آلرژی ها، درمان اسهال و کاهش درد مفصل ها برخوردار می باشد که برای رشد خود به محلی گرم با نور و آب کافی نیازمند است.
