امروزه استفاده از انواع کودها در تمام دنیا رواج پیدا کرده است چرا که کود دهی یکی از فاکتور های اصلی برای داشتن محصولات مرغوب و شاداب می باشد. بنابراین باید در انتخاب و خرید کود دقت لازم را به کار برد زیرا انتخاب کود یکی از مهمترین مواردی است که بر چرخه زندگی گیاهان اثر می گذارد و در صورت انتخاب و خرید نادرست ضرر و آسیب های جدی و غیر قابل جبرانی به گیاهان وارد خواهد شد. در این مقاله سعی بر این شده است که به نکات اصلی و اساسی برای انتخاب و خرید کود مناسب اشاره شود.
کودهای متنوعی برای گیاهان آپارتمانی موجودند و انتخاب بین آنها می تواند برای افراد دشوار باشد، با شناخت دلایل نیاز گیاهان به کود می توانید نوع نیاز هر گل و گیاه را بررسی کرده و کود مناسب را انتخاب کنید.
گیاهان برای تکمیل چرخه ی زندگی و رشد و نمو خود به مواد مغذی فراوانی نیاز دارند و در صورت نبود و کمبود آنها رشد گیاهان با اختلال مواجه می شود. به طور کلی سه عنصر بسیار مهم که نقش اصلی و تعیین کننده ای را در مراحل رشدی گیاهان برعهده دارند نیتروژن، فسفر و پتاسیم هستند که در ادامه به نقش هر کدام از این عناصر اشاره خواهد شد:
• نیتروژن : یکی از عناصر پر مصرف و اصلی که گیاهان برای رشد خود به آن نیاز فراوانی دارند نیتروژن می باشد این عنصر به عنوان محرک رشد ساقه و برگ ها نقش داشته و موجب رشد سریعتر گیاهان می شود. نیتروژن عنصر اصلی و سازنده پروتئین است که در ساختار اصلی گیاهان وجود دارد و همچنین در افزایش جذب مواد غذایی و فتوسنتز نیز بسیار موثر است، در صورت نبود این عنصر گیاه پژمرده، برگ ها کوچک و باریک شده و اندازه ریشه نیز نسبت به اندام های هوایی گیاه بزرگتر می شود.
• فسفر : دومین عنصر اصلی که در ریشه زایی و انتقال انرژی در گیاهان نقش دارد فسفر می باشد این عنصر در گلدهی و تولید بذر و میوه در گیاهان نقش مهمی دارد. کمبود این فسفر موجب کوچک، نازک و بنفش شدن برگ ها شده و همچنین در جوانه زنی اختلال ایجاد شده و رشد ریشه ها هم کند می شود.
• پتاسیم : سومین عنصر مورد نیاز گیاهان پتاسیم است، این عنصر نقش اساسی در استحکام و مقاومت گیاهان در برابر بیماری ها را بر عهده دارد و در افزایش پروتئین در ساختار گیاه نیز موثر بوده و کمبود آن موجب زرد و قهوه ای شدن برگ های گیاه می شود که با استفاده از کود پتاس قابل درمان می باشد.
هر گیاهی بر اساس شرایط و نوع ساختاری که دارد، نیاز کودی متفاوتی نیز دارد؛ بنابراین باید دقت نمود که برای هر گیاهی کود مناسب با ساختار آن را تهیه نمود، چرا که اغلب افراد بدون توجه به نیاز گیاه و عدم شناخت کافی از انواع کودها از آن ها استفاده کرده و گیاه دچار مشکلات فراوانی شده و حتی ممکن است که از بین برود. بنابراین اولین قدم برای شناخت کود مناسب آشنایی با نوع گیاه و مراحل رشدی آن است؛ به طور مثال میزان استفاده از کود فسفر برای انواع نهال ها و جوانه ها بیشتر از چمن ها و برخی دیگر از محصولات است و همچنین میزان نیتروژن مصرفی در محصولات زراعی بیشتر از گیاهان آپارتمانی است. بنابراین باید توجه و دقت لازم را در استفاده از کودها به کار گرفت و به طور کلی نتیجه میگیریم که برای انتخاب کود مناسب گل و گیاهان آپارتمانی به نوع گیاه دقت کرده و به شناخت مناسبی از انواع کودها و نوع عملکرد آنها رسید.
اگر چنانچه خاک مورد نظر از pH نرمال و مطلوبی برخوردار نباشد در صورت وجود عناصر غذایی مناسب هم، گیاه قادر به جذب مواد مغذی نخواهد بود، چرا که در خاک هایی که مقدار pH کمتر از حد معمول باشد محیط رشد گیاه اسیدی شده و در خاک های اسیدی ممکن است که عناصر مغذی اصلی و مورد نیاز گیاه در دسترس نباشد و گیاه با کمبود این عناصر مواجه می شود. همچنین در خاک هایی که pH نرمالی ندارند رشد میکروارگانیسم ها و بقای آن ها نیز به خطر می افتد که این عمل کاهش عملکرد و حتی نابودی محصولات و گیاهان را نیز بر عهده دارد، بنابراین توصیه می شود قبل از انجام هرگونه عملیات خرید و انتخاب کود، pH خاک را بررسی نمایید.
همانطور که می دانید کودهای ارگانیک در مقایسه با کودهای شیمیایی ضرر و عوارض کمتری برای گیاهان دارند، اما باید توجه داشت که این کودها دیر جذب بوده و زمان بیشتری نیاز دارد. به همین دلیل باید با توجه به زمان نیاز گیاهان به کود، انتخاب درستی داشته چرا که برخی از گیاهان آپارتمانی با سرعت رشد بالا ممکن است نیاز غذایی بالایی داشته باشند که کودهای ارگانیک نمی توانند پاسخگوی مناسبی برای نیاز آنها باشند، بنابراین در زمان خرید کود نیز باید به ارگانیک یا شیمیایی بودن آن نیز توجه شود.
از نکات مهم و اصلی در انتخاب و خرید کود مناسب شناخت علائم و کمبود مواد مغذی در گیاهان است که با توجه به این علائم ظاهری می توان کود مورد نیاز گیاهان را تهیه نمود. در صورت عدم شناخت از کمبودهای گیاهان و رفع به موقع آنها ممکن است شاهد مرگ گیاهان آپارتمانی خود باشید.
همانطور که تغذیه در انسان ها در افراد بزرگسال و خردسال تفاوت دارد، در مورد گیاهان نیز همین گونه است؛ نیاز گیاهان بالغ در مقایسه با گیاهانی که در مرحله رشد اولیه هستند بسیار متفاوت است. بنابراین کودی که در مراحل بلوغ گیاه استفاده می شود در مرحله اولیه با گیاهان مسن فرق دارد و نمی توان یک کود مشخص را در مراحل رشدی متفاوت برای آنها استفاده نمود.
از دیگر نکات مهم در زمان انتخاب کود مناسب شکل استفاده از آن می باشد، زیرا برخی از گیاهان کود را به شکل جامد و از طریق خاک بهتر جذب کرده و برخی دیگر به صورت مایع و از طریق برگ ها جذب می کنند.
هنگام خرید کود باید توجه نمایید که چه شرکت و کشوری آن را تولید کرده است، چرا که برخی از شرکت های تولیدی کود دارای یک سری استانداردهای ویژه و خاصی هستند و به کیفیت محصول تولیدی خود اهمیت زیادی می دهند و در مقابل برخی دیگر از شرکت ها کمیت را بر کیفیت ترجیح داده و محصول نامرغوبی را تولید می کنند.
فصل و آب و هوای محیط کشت گیاهان نقش موثری در انتخاب کود دارند، زیرا کشت برخی از گیاهان در فصل زمستان انجام می شود که باید میزان پتاسیم موجود در خاک گیاه بیشتر از عناصر دیگر باشد.
از آنجایی که مواد تشکیل دهنده ساختمان خاک ها با هم متفاوت است، باید کودی را انتخاب و تهیه نمود که متناسب با نیاز خاک بوده چرا که با شناخت خاک گیاهان آپارتمانی خواهد دانست که برخی از آنها دارای مواد آلی بیشتری بوده و نیاز کمتری به کود دهی دارند.
