لیتوپس (کاکتوس سنگی)

خصوصیات  لیتوپس

گل لیتوپس که به دلیل ظاهری که دارد به آن کاکتوس سنگی نیز گفته می شود، دارای نام علمی Lithops و از خانواده Aizoaceae و بومی آفریقای جنوبی می باشد. این کاکتوس با ظاهری خاص و زیبا جزء پرطرفدار ترین ساکولنت ها در جهان بوده که رنگ ها و گونه های مختلفی دارد، جذابیت این گیاه زمانی افزایش می یابد که به گل بنشیند. به دلیل متفاوت بودن زمان رشد و خواب این گیاه و حساس بودن آن به آفات و رطوبت نگهداری از آن نسبت به سایر کاکتوس ها سخت تر است. گلدهی لیتوپس زمانی رخ می دهد که این کاکتوس بالغ شده حداقل 4 یا 5 سال داشته باشد، همچنین فراهم کردن فصل استراحت این کاکتوس در گلدهی آن تاثیر بسیاری دارد.

ظاهر سنگ مانند این گیاه باعث می شود که در طبیعت از خورده شدن توسط حیوانات گیاه خوار جلوگیری شود؛ همین ظاهر زیبا باعث می شود تا افراد بسیاری تمایل به نگهداری از این گیاه در آپارتمان و منازل خود داشته باشند. کاکتوس لیتوپس به دلیل گوشتی بودن برگ هایش، توانایی ذخیره مقدار زیادی آب را دارد و به همین دلیل برای رشد مناسب در محیط نیاز به رطوبت ندارد.

محل نگهداری مناسب لیتوپس

در فصول رشد، لیتوپس به نور زیاد و غیرمستقیم احتیاج دارد، روزی ۳ تا ۵ ساعت نور کامل برای رشد آن مناسب است. کمبود نور سبب رشد علفی و از بین رفتن گیاه می گردد و نور بیش از حد و فیلتر نشده باعث سوختگی آن می شود.

فصل رشد کاکتوس لیتوپس اواخر تابستان که هوا خنک می شود بوده و در فصل زمستان برگ های جدیدی رشد می کنند و برگ های قدیمی بعد از مدتی خشک می شوند. تابستان فصل خواب و استراحت ساکولنت لیتوپس می باشد که نیاز آن به نور و آبیاری را کاهش می دهد، در صورتی که از زمان درست خواب این کاکتوس اطلاع نداشته باشید ممکن است به ساقه و ریشه اش آسیب وارد کنید. این کاکتوس زینتی در طول دوره خواب خود از آب درون برگ هایش استفاده می کند و آبیاری منظم در این زمان می تواند باعث پوسیدگی ریشه اش شود.

کاکتوس لیتوپس در چه دمایی رشد مناسب دارد؟

کاکتوس سنگی گیاهی سرما دوست است و دمای مناسب جهت پرورش آن بین 5 تا 20 درجه سانتی گراد می باشد و در دمای بالاتر از این مقدار به خواب می رود. از آنجایی که در دماهای پایین رشد آن افزایش یافته و گلدهی را آغاز می کند، فصل رشد این ساکولنت را پاییز و زمستان در نظر می گیرند.

آبیاری لیتوپس چگونه باید انجام شود؟

با شروع پاییز و رسیدن فصل رشد زمان گلدهی و گرده افشانی لیتوپس شروع شده و نیاز به آب کافی دارد؛ لیتوپس در فصل رشد به آبیاری منظم احتیاج دارد و هفته ای دوبار آبیاری برای آن مناسب است. البته باید اجازه دهید بین دو آبیاری خاک گلدان لیتوپس کامل خشک شود (تا عمق 3 یا 4 سانتی متر)، چنانچه بعد از آبیاری آب اضافی از گلدان خارج نشود و خاک خیس بماند منجر به پوسیدگی ریشه لیتوپس خواهد شد. در اواخر فصل رشد این گیاه (اردیبهشت) باید ماهی یکبار به آن آب بدهید، با کاهش تعداد آبیاری لیتوپس پوسته های بیرونی چروک شده و از بین می روند و شرایط و فضا برای رشد راحت تر برگ های جدید فراهم می شود. در صورتی که برگ های این ساکولنت چروکیده شدند آنها را با دست جدا نکنید و اجازه دهید به طور طبیعی جدا شوند.

تعویض گلدان لیتوپس

هنگامی که گیاه لیتوپس به اندازه کافی رشد کرده و ریشه های آن از گلدان خارج شده است اقدام به تعویض گلدان آن نمایید، معمولا این کاکتوس زینتی هر سه سال یکبار نیاز به تعویض گلدان دارد. در فصل بهار گلدان را عوض کرده و از گلدانی یک درجه بزرگتر با عمق زیاد استفاده کنید. نکته مهم در خصوص گلدان لیتوپس اینکه باید چند سوراخ در زیر خود داشته باشد و لایه اول آن سنگریزه باشد تا زهکشی خاک را افزایش دهد.

لیتوپس نیز مانند سایر کاکتوس ها و ساکولنت ها نیاز به خاکی غنی و زهکشی مناسب دارد، خاک های آماده مخصوص کاکتوس انتخاب مناسبی به عنوان بستر این گل می باشد. اگر میخواهید خودتان خاک مناسبی برای لیتوپس آماده کنید، بهترین انتخاب ترکیبی از خاک برگ (پیت ماس)، ماسه، پرلیت و کمی خاک باغچه می باشد.

گیاه لیتوپس به چه صورت تکثیر می شود؟

تکثیر کاکتوس سنگی از طریق کاشت بذر و قلمه ساقه صورت می گیرد، اما تکثیر آن از طریق کاشت بذر بسیار زمان بر می باشد. با جدا کردن بذر و کاشت آن در بهار یا پاییز در بستری حاوی مخلوطی از ۴۰ درصد ماسه شکری با کمپوست کم خاک می توانید آن را تکثیر نمایید، باید گلدان حاوی بذر لیتوپس را در مکانی با نور متوسط و غیرمستقیم قرار دهید. پس از مشاهده جوانه های این کاکتوس باید آن ها را به گلدان جدید منتقل کنید و بعد از رشد در تابستان دوبار کوددهی کنید.

در صورتی که شرایط نگهداری لیتوپس به خوبی فراهم باشد، امکان پاجوش زدن آن زیاد است، در این صورت زمانی که می خواهید تعویض گلدان انجام دهید، می توانید ریشه آن ها را تقسیم کرده و گیاه خود را تکثیر کنید.

این گیاه مناسب چه مکان هایی است؟

لیتوپس یکی از سخت ترین کاکتوس ها برای نگهداری می باشد اما با شناخت کامل شرایط نگهداری و رعایت آن ها می توانید این گیاه زیبا را به راحتی در منزل و گلخانه پرورش دهید.

نکاتی خاص در نگهداری از لیتوپس

✓      بیماری های قارچی مهم ترین آفت لیتوپس به شمار می آیند که در اثر رطوبت، گرما و سرمای زیاد ایجاد می گردد، می توان با آبیاری منظم و نگهداری در محل خشک و خنک مانع از ایجاد این نوع بیماری ها شد.

✓      شپشک آردی مهم ترین آفتی است که لیتوپس را مانند حسن یوسف تهدید می کند که در صورت مشاهده باید سریعا آن ها را با حشره کش مخصوص از بین ببرید.

✓      همانطور که گفته شد در فصل خواب لیتوپس باید میزان آبیاری را کاهش داد، اما اگر این میزان بیش از حد کم شود موجب روک شدن این ساکولنت می شود.

✓      در زمان آبیاری کاکتوس لیتوپسی که گل دارد باید دقت کنید که آب روی گل های آن نریزد، زیرا اینکار گرده افشانی گیاه را قطع می کند.

✓      در اواخر زمستان یا اوایل بهار در صورت مشاهده برگ های جدید در این گیاه زینتی باید تعداد دفعات و میزان آبیاری آن را کاهش دهید.

✓      برای آبیاری کاکتوس سنگی بهتر است آب لوله کشی را به مدت یک روز در محیط منزل به صورت ساکن قرار داده تا کلر از آن خارج شود و سپس گیاه را آبیاری کنید.

✓      مانند همه گیاهان گوشتی، لیتوپس هم به کوددهی نیاز دارد، بهترین انتخاب برای اینکار کود مخصوص ساکولنت یا کودهای کاکتوس می باشد که دارای نیتروژن پایینی است.