گل ارکیده

خصوصیات گل ارکیده

گل ارکیده از خانواده ثعلبیانو بومی جنوب شرقی آسیا و شمال استرالیا می باشد، به دلیل ماندگاری طولانی و کم توقع بودن آن یک گیاه محبوب به شمار می آید و به دو گروه زینتی و وحشی تقسیم می شود. تنوع گونه ها و رنگ های گل ارکیده بسیار زیاد بوده که بسیاری از آنها شبیه هم هستند، یک ساقه بلند دارای شکوفه های زیبا و رنگی. به دلیل زیبایی ظاهری و فصل طولانی گلدهی (حدود 3 تا 6 ماه) در بسیاری از خانه ها و حتی ادارات جای خود را باز کرده است. نگهداری از گل ارکیده صبر زیادی می خواهد، اما هر نوع آن شرایط نگهداری متفاوتی دارد، ارکیده فالانوپسیس که در بازار ایران بیشتر وجود دارد شرایط نگهداری آسان تری دارد.

هر گل ارکیده با توجه به گروهش، بین یک تا سه بار در سال گل می دهد که پس از هر دوره گلدهی نیاز به استراحت دارد؛ زمان گلدهی انواع ارکیده ها نیز متفاوتند اما معمولاً در اوایل زمستان شروع می شود. این گل های زیبا به رنگ های سفید، ارغوانی، صورتی، زرد، ارغوانی رگدار، ترکیبی از صورتی و سفید و بسیاری رنگ های دیگر دیده می شوند. در بیشتر گونه های گل ارکیده گلبرگ ها و کاسبرگ ها در دسته های سه تایی وجود دارند و هنگام قرار گرفتن در فضای آزاد گلبرگ پایینی به گونه ای باز می شود که زنبورها را برای گرده افشانی به سمت خود می کشاند.

محل نگهداری مناسب ارکیده

محل نگهداری ارکیده باید دارای نور فراوان باشد اما نباید در برابر نور مستقیم خورشید قرار بگیرد، بنابراین اگر این گل را مقابا پنجره ای قرار می دهید حتما باید پرده نازکی داشته باشد. هیچ گاه گیاه ارکیده را در مقابل نور مستقیم آفتاب قرار ندهید. با این حال باید گفت گونه های مختلف ارکیده نیاز نوری متفاوتی دارند و برخی از آن ها نور کم و حتی سایه را ترجیح می دهند، از این رو ارکیده گیاه مناسبی برای کاشت در باغچه نیست و باید در گلدان و به دور از نور شدید آفتاب نگهداری شود.

بهترین دما برای نگهداری گل ارکیده چیست؟

دمای مناسب جهت پرورش گل ارکیده بین 15 تا ۲۷ درجه سانتی گراد است، دمای معتدل برای داشتن گیاهی پر از گل بسیار موثر است. علاوه بر دمای معتدل ، گل ارکیده باید در محیطی با جریان هوای خوب مانند پنجره یا دستگاه تهویه هوا قرار گیرد؛ دقت کنید که این گل زینتی را نباید در نزدیکی دستگاه تهویه یا کولر قرار دهید. در فصل زمستان اگر گل ارکیده در محیط سرد قرار گیرد، گل های آن رنگ سیاه گرفته و در دماهای بالاتر از 30 درجه رشد کیاه کند می شود.

 در برخی کشورهای آسیایی مانند تایلند و مالزی گل ارکیده از شاخه ها رشد می کند که نتیجه می دهد نیاز این گل زینتی آب و رطوبت به خاک وابسته نیست و رطوبت بالایی می خواهد. اگر در شهرهای شمالی و در نزدیکی دریا زندگی می کنید نیازی به استفاده از روش های تامین رطوبت گیاهان در خانه نیست، اما اگر در شهرهایی با هوای خشک زندگی می کنید نیاز به غبارپاشی روزانه گل ارکیده دارید. استفاده از بخور سرد یا روش جزیره نیز برای تامین رطوبت مورد نیاز ارکیده مفید هستند، در مجموع رطوبت محیط برای این گل آپارتمانی باید بین 40 تا 60درصد باشد.

روش صحیح آبیاری گل ارکیده

مقدار رطوبت هوا، دمای محیط نگهداری، نوع خاک و جریان هوای محیط عوامل موثر بر میزان نیاز ارکیده به آبیاری هستند، به طور کلی گل ارکیده به آب زیادی نیاز ندارد اما باید به صورت عمیق آبیاری شود. برای اینکه تشخیص دهید گل ارکیده به آبیاری نیاز دارد یا خیر، بهتر است عمق دو تا سه سانتی متری خاک را بررسی کنید از خشک بود به معنی نیاز گیاه به آبیاری می باشد. به طور کلی و در صورت فراهم بودن شرایط، گل ارکیده در تابستان به 1 تا 2 بار آبیاری در هفته نیاز دارد و در زمستان تعداد دفعات آبیاری را کاهش دهید همچنین هنگام آبیاری روی گل های گیاه آب نریزید. برای آبیاری ارکیده باید تمام سطح گلدان را آبیاری کرده و اضافی آب از زیر گلدان خارج شود، از آبیاری بیش از حد بپرهیزید چرا که ریشه گیاه را از بین می برد.

تعویض گلدان ارکیده

ارکیده هر۲ سال یکبار نیاز به تعویض گلدان دارد زیرا خاک قدیمی سبب پوسیدگی ریشه و خراب شدن گیاه می گردد و همچنین از طریق بوی ناخوشایند آن می توانید بفهمید موقع تعویض گلدان آن است. برای این کار گیاه را با احتیاط از گلدان خارج کرده و خزه های کنارش را جدا کنید و درون گلدان جدیدی قرار دهید؛ به هیچ وجه این کار را زمانی که ارکیده گل دارد انجام ندهید.

خاک مناسب برای کاشت گل ارکیده خاک با زهکشی بالا می باشد که آب را به سرعت از خود عبور دهد، پوسته درخت، خزه درشت و کمپوست مخصوص ارکیده خاک های مناسب پرورش این گل زینتی هستند. در صورتی که از پوسته درخت استفاده می کنید باید سالی یک یا دو بار آن را تعویض کنید، چون بافت چوبی به مرور فشرده شده و خاصیت زهکشی را از دست می دهد. برای تعویض خاک ارکیده باید گیاه را به آرامی بیرون آورده و بعد از بریدن ریشه های سیاه، آن را درون گلدانی با خاک جدید قرار دهید.

تکثیر ارکیده چگونه انجام می شود؟

معمولا گل ارکیده در خانه تکثیر نمی شود، زیرا فرایند سختی دارد و معمولا در طی آن به ریشه گیاه آسیب وارد ی شود؛ اما اگر قصد انجام اینکار را دارید می توانید از طریق قلمه زدن، تقسیم ریش و کاشت دانه یا پیاز اقدام به تکثیر گل ارکیده کنید. روش تقسیم ریشه معمولاً برای انواع ارکیده مناسب است ، زمان تکثیر ارکیده هنگام تعویض گلدان می باشد که می توانید ارکیده ها را تقسیم کرده و در هر گلدان حداقل سه ارکیده بکارید. همچنین برخی از گیاهان ارکیده روی ساقه هایشان جوانه می زنند که می توانید با جدا کردن آنها را در گلدان جدید بکارید. دقت کنید که گیاه جدید ارکیده را همواره مرطوب نگه دارید، همچنین باید آنها را در محیط گرم با نور کم قرار دهید.

در روش صحیح نگهداری از گیاه ارکیده، بعد از اتمام دوره گلدهی می توانید ساقه هایی که زبانک های سبز و قهوه ای ندارند را هرس کنید، در اینصورت ساقه های جدیدی برای گلدهی ایجاد می شود.

گیاه ارکیده مناسب چه مکان هایی است؟

گل ارکیده با اینکه بومی مناطق گرمسیری است اما می توان آن را در خانه، گلخانه، رستوران ها، هتل ها و مراکز عمومی نیز نگهداری کرد چرا که گیاه کم توقعی بوده و سریع با محیط سازگار می گردد. البته محیط نگهداری گل ارکیده باید نور کافی، دمای معتدل و رطوبت نسبتاً زیاد داشته باشد.

نکات خاص در نگهداری از گل ارکیده

ارکیده ها به سرما بسیار حساس هستند پس در فصل زمستان آن ها را به داخل خانه بیاورید و اگر کنار پنجره قراردارند فاصله آنها را بیشتر کنید.

✓      ارکیده جزء گیاهان گران قیمت بوده زیرا ۵ سال طول می کشد تا آماده فروش گردد.

✓      از آنجایی که خاک ارکیده مواد مغذی مورد نیازش را فراهم نمی کند، باید کوددهی منظم انجام شود؛ بهتر است یک چهارم مقدار توصیه شده از کود ارکیده را در آب حل کرده و زمان آبیاری از آن استفاده کنید.

✓      بعد از اتمام هر دوره گلدهی ارکیده زبان مناسبی برای تعویض خاک گلدان می باشد، همچنین در دوره استراحت این گیاه زمان مناسب کوددهی نیز می باشد.

✓      رایج ترین بیماری که گل ارکیده را تهدید می کند، عفونت های قارچیست که به شکل فرورفتگی، زنگ زدگی یا ایجاد سوراخ روی سطح برگ ها نمایان می شود.

✓      اگر نقطه های قهوه ای سخت و خشک روی گیاه ارکیده ایجاد شود به علت آفتاب سوختگی بوده و باید برای آن سایه ایجاد کنید و اگر نقاط نرم و قهوه ای بودند به علت قارچ است که باید نقاط آلوده به سرعت حذف گردند.

✓      آبپاشی نمودن گل ارکیده در هوای سرد و مرطوب باعث کپک روی برگ های آن می شود.

✓      اگر گیاه ارکیده گل ندهد یعنی به صورت اصولی کشت نشده، نور آن بسیار کم یا زیاد است، آبیاری و دمای محیط نامناسب بوده یا گیاه نیاز به تعویض گلدان دارد.

✓      تغییرات دمایی، تغییرات رطوبتی، تغییر روند آبیاری و شوک محیطی می تواند باعث پژمردگی گل ارکیده شود، بنابراین سعی کنید این گیاه آپارتمانی را مداوماً در یک شرایط ثابت قرار دهید.